|
|||
LUKA İNCİLİ
Üçüncü İncil'in yazarı ve ayni zamanda doktor olan Luka, Elçilerin İşleri kitabının da müellifi olarak bilinir. Luka; Hz.İsa'nın görgü tanığı olmadığını, ama olayları bilenlerin kendisine öğrettiğini, birçok İncil'in varlığına rağmen gerçekleri bu İncil'de doğru ve ayrıntılı biçimde yazdığını açıklamaktadır. İncil'ini Yunanlı bir şahıs olan Teofilos'a hitap ederek şöyle sunmuştur : «Sayın Teofilos, birçok kişi aramızda olup bitenlerin tarihçesini yazmaya girişti. Nitekim başlangıçtan beri bu olayların görgü tanığı ve Tanrı sözünün hizmetkârı olanlar bunları bize ilettiler. Ben de bütün bu olayları ta başından özenle araştırmış biri olarak bunları sana sırasıyla yazmayı uygun gördüm. Öyle ki, sana verilen bilgilerin doğruluğunu bilesin.» Hıristiyan kaynakları, Luka İncili'nin 61 yılında yazıldığını açıklamaktadır. Çağdaş araştırmacılar ve dinsel tarih yazarı Mircea Eliade ise 80 - 90 yıllarında, Matta'dan 5-10 yıl sonra kaleme alındığını kabul ederler. Üçüncü İncil ve Elçiler'in İşleri'nin de yazarı Luka, Pavlus'un sevgili dostu ve doktoruydu. Pavlus'un Koloseliler'e yazdığı mektupta bu durum şöyle açıklanır : 4/14 «Sevgili hekim Luka'yla Dimos da size selâm ederler. » Pavlus; öğrencisi ve emek taşı olan Luka ile birlikte birçok seyahatlere çıkmış, hapishanede de tutuklu kalmıştı. Filmon 23,24: « Mesih uğruna kendisiyle birlikte tutuklu bulunduğum...emektaşlarım Markos...ve Luka da sana selâm ederler.» Pavlus hayatının birçok taraflarını yakın dostu Luka'ya detayları ile anlatmıştır. Bu gerçek Elçilerin İşleri'nde ki birçok pasajlarda görülmektedir, örneğin (9/3-8,15,17-18) gibi. Dr. Maurice Bucaille kitabında Luka İncili ile ilgili şöyle yazmıştı: s.116-117 « Luka'nın İncili dil kurallarına bağlı kalınarak klasik bir Yunanca ile yazılmış itiraz kabul etmez bir eserdir. Luka okumuş bir putperest olup, Hıristiyanlığa sonradan girmiştir. Yahudilere karşı olumsuz tutumu hemen kendini belli etmektedir... İncil yazarları, kişisel görüşlerine uygun düşeni İsa'ya söyletirken, kusursuz çok samimi bir inançla İsa'nın sözlerini bizlere, kendi toplumlarının zihniyetini yansıtacak biçimde söylentileri nakletmektedirler...Kutsal Kitap Papalık tercümesi yorumcularına göre : Dört İncil yazarlarının en duygulu ve en edebî olanı Luka'dır ve hakiki bir romancının tüm üstün niteliklerini taşımaktadır.» Luka İncil'i yazarken; görgü tanıklarının verdiği bilgileri, Markos'u, Yahudi - Hıristiyanların (Nasranilerin) gerçek İncil'i, öğretmeni ve dostu Pavlus'un mektupları istifade ettiği belgelerdir. Luka'da Matta gibi Markos İncili'nden faydalanmakla beraber onun, Markos'u daha çok kullandığı kabul edilir. YUHANNA İNCİLİ |